OSTROŻANY - Kościół pw. Narodzenia NMP
Obecny kościół w Ostrożanach był budowany w latach 1756-8. Powstał tu jako trzecia świątynia, prawdopodobnie z powodu tego, że jego poprzednik był zbudowany z nieodpowiednich materiałów i z czasem przestał być bezpieczny. Konsekracja nowej świątyni nastąpiła w 1783 roku. Orientowana drewniana świątynia posiadała dwie wieże od wschodu i jedną wieżyczkę na dachu. Sam dach pokryto gontem. Wzmocnienie budynku lisicami i oszalowanie nastąpiło w 1806 roku.
KOŚCIÓŁ
W OSTROŻANACH
Wieś Ostrożany odnotowywana jest już w dokumentach z 1450 roku, pojawia się wtedy także informacja o pierwszym kościele. Warto wspomnieć o decyzji samego króla Augusta III, który w 1752 roku zezwolił na organizację tu aż ośmiu jarmarków. W miejscowości znajduje się Sanktuarium Maryjne, gdzie znajdziemy cudowny obraz Matki Boskie Ostrożańskiej pochodzący z ok. 1661 roku. Wrócimy jeszcze do niego, jednak najpierw chce zaprosić do obejrzenia samej świątyni.
Obecny kościół w Ostrożanach był budowany w latach 1756-8. Powstał tu jako trzecia świątynia, prawdopodobnie z powodu tego, że jego poprzednik był zbudowany z nieodpowiednich materiałów i z czasem przestał być bezpieczny. Konsekracja nowej świątyni nastąpiła w 1783 roku. Orientowana drewniana świątynia posiadała dwie wieże od wschodu i jedną wieżyczkę na dachu. Sam dach pokryto gontem. Wzmocnienie budynku lisicami i oszalowanie nastąpiło w 1806 roku.
Wnętrze podzielone jest na nawy za pomocą dwóch par słupów, a prezbiterium oddziela od nich wewnętrzna krata. Belka tęczowa została udekorowana figurami Ukrzyżowanego Chrystusa, Matki Bożej oraz świętego Jana. W świątyni są także dwie zakrystie, ambona oraz loża. Budynek kilkukrotnie remontowano, między innymi położono blaszany dach, zelektryfikowano, odnawiano także jego wyposażenie. Do naszych czasów udało się zachować wiele zabytków o bardzo długiej historii. Przykładem może być główny barokowy ołtarz, rzeźbiony w drewnie. Obecnie znajduje się w nim obraz Matki Boskiej Ostrożańskiej, wcześniej jego centralną ozdobą była scena Niepokalanego Poczęcia (obecnie w jednym z ołtarzy bocznych). Odwiedzający kościół powinni zwrócić uwagę na rzeźby świętych Piotra, Pawła, Jana Ewangelisty, Kazimierza, Wojciecha, Floriana, Joachima i Józefa. Wszystkie pochodzą z mniej więcej połowy XVIII wieku.
Ołtarze boczne także zasługują na uwagę. W jednym z nich znajdziemy przedstawienie św. Anny nauczającej Marię, w drugim św. Jana Nepomucena. W kościele znajdują się także zabytkowe i niezwykle rzadkie feretrony. To specjalne rodzaje obrazów w ozdobnych ramach. Mogą być przeznaczone do noszenia przez wiernych w procesjach i wykorzystywane w rytuale nazywanym „tańcem feretronów” (tradycja popularna na Kaszubach). Feretrony ostrożańskie są przechowywane w południowej loży nad zakrystią. Wśród nich na uwagę zasługuje między innymi płaskorzeźbiony z połowy XVIII, przedstawiający Matkę Bożą Niepokalaną na awersie i Matkę Bożą Różańcową na rewersie. Oba wizerunki są płaskorzeźbione.
Innym skarbem wnętrza kościoła jest barokowa drewniana ambona w kształcie łodzi rybackiej. Wykonano ją pod koniec XVIII wieku. Piękne ośmiogłosowe organy pochodzą natomiast z 1819 roku.
Od XIX wieku w kościele znajdują się dwa relikwiarze. W pierwszym znajdują się relikwie drzewa Krzyża św. i św. Jana Nepomucena, w drugim relikwie św. Dezyderego.
Najsłynniejszym skarbem świątyni jest wspomniany wcześniej obraz Matki Bożej Ostrożańskiej, który pojawia się w inwentarzach już w XVII wieku. Korony i srebrna sukienka są jego nieodłącznym elementem, ponieważ tylko twarze Maryi i Jezusa wraz z podtrzymującymi korony aniołami są namalowane. Srebro pochodzi z przetopienia części wotów, o czym zadecydował ok. 1766-1768 Konsystorz Janowski. Jej wagę szacowano w 1895 r. na ok. 12 kg. Korony są pozłacane i wysadzane kamieniami rubinowymi.
Od 1666 roku obraz był wymieniany w źródłach historycznych jako słynący łaskami. Gdy w 1710 parafia uchroniła się przed szalejącą w okolicy epidemią zdecydowano się rozpocząć prowadzenie rejestru cudów. 5 lipca 1987 obraz został ukoronowany przez prymasa Józefa Glempa koronami poświęconymi przez papieża Jana Pawła II.