CERKIEW
W NOWOBEREZOWIE
Wedle historycznych źródeł cerkiew stanęła w Nowoberezowie w 1771 roku. Sama wieś, wedle tradycji lokalnej, powstała mniej więcej sto lat wcześniej, po wielkim pożarze, który strawił sąsiednie Stare Berezowo.
Cerkiew została zbuowana jako świątynia unicka, a jej fundatorką była Izabela Branicka. To postać, o której zdecydowanie za mało mówi się na lekcjach historii. Szybko po zawarciu małżeństwa z Janem Klemensem Branickim zamieszkała z nim w Białymstoku i aktywnie włączyła się w rozwój miasta i okolic. Dzięki niej powstało wiele szkół, w tym parafialna, paziów oraz pensja dla córek urzędników dworskich. Wspierała także budowę świątyń, sprowadzała do Białegostoku artystów zza granicy. Po śmierci została pochowana w podziemiach bazyliki archikatedralnej starego kościoła farnego w Białymstoku.
Z początku cerkiew świętego Jana Teologa była świątynią parafialną, w XIX wieku zmieniła rolę na świątynię filialną. Rolę siedziby parafii przejęła murowana cerkiew Wniebowstąpienia Pańskiego.
Liczący sobie ćwierć millenium gmach został zbudowany na planie prostokąta. Co ciekawe, nie jest orientowany. Drewniana architektura w konstrukcji zrębowej. Konstrukcja została oszalowana, czyli dodatkowo obita deskami dla wzmocnienia. Dachy świątyni wykonano z blachy, wieżyczki ozdobiono baniastymi hełmami z kopułkami. Na przestrzeni lat 2016-2021 wykonano remonty zarówno na zewnątrz jak i wewnątrz świątyni. Odwiedzający powinni zwrócić uwagę nie tylko na przepiękny ikonostas i bogate zdobienia wewnątrz, ale i spojrzeć w górę, gdyż na suficie znajduje się ciekawa polichromia. Każde z trojga wejść zostało ozdobione dwuspadowym daszkiem wspartym na czterech słupach.
Przy cerkwi znajduje się studnia . Każdego roku w Świętu Chrztu Pańskiego oraz w dzień patrona świątyni jest przeprowadzany tu rytuał poświęcenia wody.
Odwiedzając Nowoberezowo warto znaleźć czas na inne zabytki w najbliższej okolicy: parafialną cerkiew pod wezwaniem Wniebowstąpienia Pańskiego, cerkiew pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego w okolicy wsi Wygoda oraz dwa cmentarze prawosławne.