Cerkiew
W KWIATONIU
Dawna greckokatolicka cerkiew Św. Paraskewy w Kwiatoniu – funkcjonująca obecnie jako rzymskokatolicki kościół pomocniczy parafii w Uściu Gorlickim – stanowi klasyczny przykład łemkowskiej architektury cerkiewnej. Już z daleka widać jej charakterystyczną bryłę złożoną z trzech czworobocznych części: prezbiterium, nawy i babińca. Każda z nich zbudowana jest na planie kwadratu, począwszy od najniższej, gdzie mieści się prezbiterium, poprzez wyraźnie wyodrębnioną część środkową z nawą, po dominującą nad całą konstrukcją wieżę, w której na dole mieścił się wspomniany babiniec. Zgodnie z tradycją nawa była miejscem modlitwy mężczyzn, podczas gdy w babińcu gromadziły się kobiety. Ze względu na zachowane proporcje cerkiew w Kwiatoniu uznawana jest za jedną z najpiękniejszych w Polsce.
Świątynia pochodzi z 2 połowy XVII wieku. Została zbudowana w konstrukcji zrębowej – z wyjątkiem wieży, która ma konstrukcję słupową. Całość (zarówno ściany jak i dach) pokryta jest gontem. Wewnątrz zachowało się kompletne wyposażenie pochodzące z XVIII i XIX wieku – charakterystyczne dla stylu późnego baroku. Są to przede wszystkim: ikonostas z 1904 r. autorstwa Michała Bogdańskiego, XIX-wieczny ołtarz główny w prezbiterium oraz dwa ołtarze boczne w nawie – jeden z ikoną Matki Boskiej z Dzieciątkiem, drugi przedstawiający Zdjęcie z Krzyża. Na uwagę zasługuje też polichromia z 1811 r. oraz ciekawe malowidła na ścianach imitujące marmurowe kolumny i gzymsy.
W 1947 r. w ramach akcji „Wisła” wysiedlono z Kwiatonia wszystkich mieszkańców. Po tym wydarzeniu cerkiew została przekształcona w kościół rzymskokatolicki. Cztery lata później w 1951 r. w sąsiednim Uściu Gorlickim utworzono parafię z filią w Kwiatoniu. Od tamtej pory cerkiew św. Paraskewy pełni funkcję kościoła pomocniczego we wspomnianej parafii.
W 2013 r. dawna łemkowska świątynia została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Źródła:
www.drewniana.malopolska.pl/?page=obiekty&id=94&word=Kwiato%F1
parafiauscie.pl/index.php/o-parafii/filie/kwiaton