GŁADYSZÓW - Cerkiew Wniebowstąpienia Pańskiego
To obiekt, którego na Szlaku Drewnianej Architektury nie wolno przegapić. Bryła budynku odbiega od tego, do czego mogły przyzwyczaić inne cerkwie. Cerkiew zaprojektowano na planie krzyża greckiego, co jest popularnym rozwiązaniem na terenie dzisiejszej Ukrainy.
CERWIEW
W GŁADYSZOWIE
W samym centrum Beskidu Niskiego, zaledwie 10 kilometrów od Słowacji, położony jest urokliwy Gładyszów. Wedle źródeł historycznych pierwsze osadnictwo miało tu miejsce w XV wieku, do dziś przetrwały dokumenty wskazujące na budowę drogi z Gorlic przez Gładyszów do Koniecznej. Ta budowa miała trwać na przestrzeni lat 1778-1779. Lokalna społeczność składała się z katolików, prawosławnych oraz Żydów. Etnicznie najliczniejszą grupą byli Łemkowie, następnie Polacy. W listopadzie 1918 odbył się tu duży wiec Łemków, gdzie powołano Ruską Radę, która podporządkowała się tzw. Ruskiej Narodowej Republice Łemków z władzami we Florynce. Po II wojnie światowej, w 1946 roku, wieść przejęli partyzanci UPA. Rok później wszyscy łemkowscy mieszkańcy wsi zostali deportowani w ramach Akcji Wisła na Ziemie Zachodnie. Na miejscu pozostawiono jedynie 6 rodzin mieszanych. Wielu wypędzonych powróci dopiero w 1956 roku.
Jednym z cennych śladów kultury grekokatolickiej w tym miejscu jest cerkiew. To obiekt, którego na Szlaku Drewnianej Architektury nie wolno przegapić. Bryła budynku odbiega od tego, do czego mogły przyzwyczaić inne cerkwie. Cerkiew zaprojektowano na planie krzyża greckiego, co jest popularnym rozwiązaniem na terenie dzisiejszej Ukrainy. Centralną część świątyni zdobi kopuła, a odchodzące od niej cztery ramiona pokryte są blaszanymi dachami zwieńczonymi wieżyczkami.
Wnętrze świątyni jest równie ciekawe. Uwadze zwiedzających nie powinny umknąć liczne haftowane chusty podarowane przez wierne. Ikonostastu nie udało się ukończyć przed wybuchem wojny. Za to warto obejrzeć na miejscu ołtarz główny z baldachimem i tabernakulum oraz dwa rokokowe ołtarze boczne z drugiej połowy osiemnastego wieku. W pierwszym z nich znajduje się ikona Ukrzyżowania, w drugim Matki Boskiej z Dzieciątkiem. Podziwiając otoczenie świątynie nie zapomnijcie także zobaczyć wolnostojącej drewnianej dzwonnicy oraz przepięknych drzew w alei prowadzącej do cerkwi.
Źródła:
GŁADYSZÓW | Cerkiew pw. Wniebowstąpienia Pańskiego
DOFINANSOWANO ZE ŚRODKÓW MINISTRA KULTURY I DZIEDZICTWA NARODOWEGO
POCHODZĄCYCH Z FUNDUSZU PROMOCJI KULTURY