TRZCINICA - Kościół pw. św. Doroty
Kościół św. Doroty stanął w 1551 roku. Jego drewniana konstrukcja wciąż urzeka kolejnych odwiedzających. Dlatego obiekt stał się jedną z ozdób Szlaku Architektury Drewnianej województwa podkarpackiego. Świątynia powstała dzięki środkom i inicjatywie małżeństwa szlacheckiego rodu Ocieskich, który sprawował na tej ziemi funkcję tenutaruszów.
Kościół
W TRZCINICY
Świątynia w znajdującej się niedaleko Rzeszowa Trzcinicy ma historię liczącą sobie ponad 400 lat. Co ciekawe, w miejscu tym ludzie osiedlali się w czasach jeszcze dawniejszych. Najstarsze artefakty archeologiczne, które tu odnajdywano wskazują na obecność człowieka w epoce brązu, a więc 4 tysiące lat temu. Siódmy wiek naszej ery natomiast pozostawił po sobie skarby historyczne w postaci pozostałości po słowiańskim grodzie warownym. Przetrwał on do XIV wieku, a po zniszczeniu przez pożar pozostał jedynie w pamięci. Teren, gdzie stał dziś nazywa się Wałami Królewskimi.
Kościół św. Doroty stanął w 1551 roku. Jego drewniana konstrukcja wciąż urzeka kolejnych odwiedzających. Dlatego obiekt stał się jedną z ozdób Szlaku Architektury Drewnianej województwa podkarpackiego. Świątynia powstała dzięki środkom i inicjatywie małżeństwa szlacheckiego rodu Ocieskich, który sprawował na tej ziemi funkcję tenutaruszów. Zofia z Marszowic Ocieska wyszła z pomysłem, a jej mąż Jan Ocieski, starosta biecki i zarazem podkanclerzy koronny wyłożył potrzebne środki. Znamy dokładną datę konsekracji kościoła. Zachowane źródła wskazują na 5 lutego 1557 roku. Samej konsekracji miał dokonać biskup Andrzej Zebrzydowski lub jego sufragan Andrzej Spot. Obecność tak wysokich rangą urzędników Kościoła wskazywał na rangę świątyni oraz pozycję jej fundatorów.
Dzięki zaangażowaniu proboszczów oraz wiernych kościół przechodził wiele prac remontowych, zmieniała się także jego bryła. Już w XVI otrzymał swoją charakterystyczną wieżę, a na początku XX wieku w bliskim sąsiedztwie postawiono murowaną dzwonnicę. Choć w latach 80-tych XX wieku wzniesiono tuż obok nowy kościół parafialny, zdolny zapewnić duchowe schronienie znacznie większej liczbie wiernych, stara świątynia wciąż cieszyła się i cieszy dalej statusem lokalnego skarbu.
Koniec XX i pierwsze dwie dekady XXI wieku to wytężone prace remontowe na terenie starego kościoła. Konserwatorzy i historycy sztuki zadbali o to by miejsce kultu odzyskało swój pierwotny charakter. Praca opłaciła się i spod warstw wydobyto pierwotną polichromię figuralno-ornamentalną. Bezcenne malarstwo przedstawia Sąd Ostateczny na ścianie prezbiterium oraz monumentalną postać św. Krzysztofa na północnej ścianie nawy. Dodatkowo udało się odnowić kasetonową dekorację stropu nawy oraz rządem dwunastu apostołów z Chrystusem na parapecie chóru muzycznego. Tu warto zaznaczyć, że pochodzi ona z okresu między XVI a XVII wiekiem i wykonaną ją techniką kazeiny wapiennej. Technika ta zakłada między innymi użycie… twarogu i mleka odtłuszczonego! Tym ostatnim gruntuje się ścianę przed położeniem tynku. Efekty są tak trwałe, że praktycznie nie da się ich zmyć w żaden sposób i nie zagraża im wilgoć.
Warto odwiedzić kościół św. Doroty w czasie gdy bije zawieszony w jego dzwonnicy dzwon noszący imię patronki. Został on ufundowany w 1995 z okazji 600 lecia istnienia wsi. Waży 420 kg, i wydaje ton h’.
Wewnątrz kościoła koniecznie należy zwrócić uwagę na wspomnianą polichromię i dwuskrzydłowe drzwi z XV wieku w portalu zachodnim, gdzie do dziś zachowały się gotyckie kowalskie okucia o motywach rombowo-liściastych. Oprócz tego świątynia może pochwalić się takimi skarbami jak ołtarze boczne z XVIII wieku, ambona z drugiej połowy XVIII wieku, organy z przełomu XVII i XVIII wieku, gotycka grupa pasji na belce tęczowej, chrzcielnica z początku XIX stulecia oraz nagrobek Stanisława Jabłonowskiego zwieńczony urną w kształcie antycznej wazy z 1806 umieszczony na południowej ścianie prezbiterium.
Na sam koniec wizyty polecamy spacer wokół świątyni i podziwianie rosnących obok ponad 600-letnich dębów.
TRZCINICA | Kościół pw. św. Doroty
DOFINANSOWANO ZE ŚRODKÓW MINISTRA KULTURY I DZIEDZICTWA NARODOWEGO
POCHODZĄCYCH Z FUNDUSZU PROMOCJI KULTURY