RZEPEDŹ – Cerkiew pw. św. Mikołaja Cudotwórcy
Świątynia jest przykładem stylu łemkowskiego w budaniu cerkwi. Drewniana konstrukcja została oparta na kamiennej podmurówce i składają się na nią trzy główne części: prezbiterium, nawa oraz babiniec. Oczywiście nie jest to podział przypadkowy bo ma odzwierciedlać boski porządek rzeczywistości.
CERKIEW
W RZEPEDZI
Niewielka wieś w okolicach Sanoka znajduje się na granicy Bieszczad i Beskidu Niskiego. Lokowana jeszcze w XVI wieku pretrwała wiele historycznych zawieruch, zabory i do XX dotrwała jako fascynujący ośrodek kultury Łemków. To tutaj mieszkał przez przeszło dwie dekady Jan Kanty Podolecki, czołowy badacz i znawca tej kultury, a także zaangażowany działacz niepodległościowy.
My jednak odwiedzamy Rzepedź przede wszystkim ze względu na architektoniczny klejnot, który znajduje się w niej od 1824 roku, a jest to drewniana cerkiew pod wezwaniem świętego Mikołaja Cudotwórcy. Obecny kształt budowla zawdzięczna przebudowaniu w 1896 roku. Należała do społeczności greckokatolickiej do czasu akcji „Wisła”, w wyniku której wysiedlono tutejszą ludność ukraińską. Mimo tego, że w latach pięćdziesiątych część z nich próbowała tu wrócić, cerkiew pozostawała już pod kuratelą rzymskich katolików, jako kaplica pogrzebowa. W latach siedemdziesiątych wierni, mimo utrudnień ze strony służb komunistycznych, własnymi środkami wyremontowali cerkiew, co przyniosło pozwolenie biskupa przemyskiego na otwieranie jej raz w tygodniu. To był rok 1976, a jedenaście lat później cerkiew otwarto ponownie już na stałe.
Świątynia jest przykładem stylu łemkowskiego w budaniu cerkwi. Drewniana konstrukcja została oparta na kamiennej podmurówce i składają się na nią trzy główne części: prezbiterium, nawa oraz babiniec. Oczywiście nie jest to podział przypadkowy bo ma odzwierciedlać boski porządek rzeczywistości. Prezbiterium to sfera Boga, w nawie gromadzą się wierni, a babiniec symbolizuje grzeszników, którzy muszą dopiero rozpocząć swoją drogę duchową.
Ściany wykonano w konstrukcji zrębowej, oszalowanej. Drewniany budynek kryty jest blaszanym dachem, z daleka wyróżniają się trzy cebulaste chełmy ośmiobocznych wieżyczek. Wchodząc do wnętrza warto zwrócić uwagę na ikonostas pochodzący z 1896 roku. W tym samym czasie powstały także zdobiące wnętrze polichromie. Boczne ołtarze wykonano w stylu barokowym znajdują się przy ikonostasie, a trzeci położony jest w prezbiterium i połączony został z tabernakulum. Warto zwrócić uwagę na ikony Matki Boskiej z Dzieciątkiem, Chrystusa Błogosławionego, św. Anny Samotrzeć ze świętym Joachimem i Józefem.
To jednak nie wszytko, w najbliższej okolicy świątyni znajduje się piękny cmentarzyk, pełen zabytkowych nagrobków. Pośród nich znajduje się choćby neogotycki nagrobek Stanisława Niezabitowskiego, oficera Powstania Listopadowego, właściciela Rzepedzi.
RZEPEDŹ | Cerkiew pw. św. Mikołaja
DOFINANSOWANO ZE ŚRODKÓW MINISTRA KULTURY I DZIEDZICTWA NARODOWEGO
POCHODZĄCYCH Z FUNDUSZU PROMOCJI KULTURY