NAREW – Cerkiew pw. Podwyższenia Krzyża Pańskiego
Pierwsze wzmianki o cerkwii w Narwi pochodzą z 1560 roku. Podczas przeprowadzanej wtedy reformy rolnej pod nazwą „pomiara włóczna” rejestrowano stan posiadania właścicieli ziemskich. W księdze lustratorskiej Stanisława Dziewiałtowskiego znajduje się wyszczególniona prawosławna cerkiew.
CERKIEW
W NARWII
Niewielka miejscowość na Podlasiu może wydawać się skromnym miejscem, na uboczu wielkich wydarzeń historii. Tymczasem dzieje tej osady, wedle najstarszych źródeł, sięgają nawet XIII wieku. Dziś liczy sobie niewiele ponad 1,5 tysiąca mieszkańców, jednak w dawnych czasach była ważnym ośrodkiem miejskim na tych terenach. Obecność ważnej cerkwii w tym miejscu jest jedynie przypieczętowaniem tego statusu. Miejscowość utrzymała prawa miejskie przed cztery wieki. Otrzymała je z króloweskich rąk w 1514 i utraciła dopiero w 1934, gdy po gospodarczym załamaniu w XIX wieku miasto zaczęło się wyludniać. Narew odwiedzali monarchowie: Zygmunt August, królowa Bona oraz Stefan Batory.
Podziwiana przez nas świątynia jest kolejną, która stoi w tym miejscu. Pierwsze wzmianki o cerkwii w Narwi pochodzą z 1560 roku. Podczas przeprowadzanej wtedy reformy rolnej pod nazwą „pomiara włóczna” rejestrowano stan posiadania właścicieli ziemskich. W księdze lustratorskiej Stanisława Dziewiałtowskiego znajduje się wyszczególniona prawosławna cerkiew. Około czterech dekad po zawiązaniu Unii Brzeskiej parafia dołączyła do tych, które przechodziły przez proces latynizacji. Wpłynęło to na jej wyposażenie i udekorowanie. W czasie unickim świątynia z czasem uległa pogorszeniu swojego stanu i w XVIII wieku konieczne było zbudowanie nowej, przygotowanej już pod obrządek unicki. Ta dotrwała na miejscu do lat osiemdziesiątych XIX wieku. Została przeniesiona na cmentarz w Narwi, a jej miejsce zajęła trzecia świątynia – prawosławna.
Gdy w 1915 roku, na skutek bieżeństwa, nastapiło praktycznie całkowite wyludnienie miejscowości z wiernych, wyposażenie cerkwii zostało spakowane i wywiezione w głąb Rosji. Podobny los spotkał cały ikonostas. Dawne dzieła sztuki niestety nie wróciły nigdy do macierzystej parafii.
W 1918 na powrót otwarto bramy świątyni, która gości wiernych od tej pory nieprzerwanie do dziś.
Obiekt jest orientowany, zbudowano go na planie krzyża łacińskiego. Już z daleka cerkiew można łatwo rozpoznać po pięknym błękitnym kolorze. Po pożarze w 1990 roku budynek został odremontowany, a jego wnętrze wyposażono na nowo. Obecnie świątynia zachwyca pięknym trzypoziomowym ikonostasem i rewelacyjną akustyką. Jeśli jest to możliwe, warto odwiedzić ją podczas nabożeństwa lub w dzień świąteczny, by wsłuchać się w porywające dźwięki starych religijnych pieśni.
NAREW | Cerkiew pw. Podwyższenia Krzyża Pańskiego
DOFINANSOWANO ZE ŚRODKÓW MINISTRA KULTURY I DZIEDZICTWA NARODOWEGO
POCHODZĄCYCH Z FUNDUSZU PROMOCJI KULTURY