Choć wiele polskich kościołów i cerkwi pozostaje nieodkrytymi skarbami na turystycznych szlakach, ten znany jest dobrze w całym kraju. Co roku, w Niedzielę Palmową pojawiają się tam ekipy filmowe oraz fotoreporterzy by uwieczniać konkurs na najpiękniejszą wielkanocną Palmę Kurpiowską. Dla zwycięzców czekają wysokie nagrody finansowe, a konkursowi patronują szacowne instytucje, z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego na czele. Dla nas jednak najważniejsza tu będzie „scena” odbywania się tego konkursu: kościół pw. św. Anny w Łysych.

Posiadająca jedną nawę drewniana budowla została zaprojektowana na planie krzyża łacińskiego. Ramiona krzyża tworzą zamknięte trójbocznie kaplice. Kościół jest orientowany, jego fasadę ozdabiają kwadratowe u podstawy i ośmiokątne w wyższej partii wieżyczki zwieńczone hełmami. Na szczycie spadzistego dachu umieszczono kwadratową sygnaturkę.

Zwiedzając to miejsce z początku może zniechęcić nas jego zamknięta brama. Klucze do niej posiada osoba opiekująca się świątynią, którą jednocześnie można przy okazji zwiedzania zapytać o ciekawostki dotyczące historii tego miejsca. Kościół został wybudowany na przestrzeni lat 1876-1886, a tworzący go lokalni cieśle zadbali by oprócz charakterystycznych dla katolicyzmu zdobień nie zabrakło wzorów pochodzących z lokalnej tradycji. Dlatego wystrój tego miejsca określa się czasem jako barok kurpiowski.

We wnętrzu świątyni drewniany wystrój tworzy nastrój wyciszenia, sprzyjający kontemplacji i uspokojeniu skołatanych nerwów. Do naszych czasów zachowały się XIX-wieczne polichromie bogate w ornamenty. Warto także zwrócić uwagę na trzy ołtarze. Główny ozdabiają obrazy Matki Boskiej Częstochowskiej oraz Chrystusa Króla. Ten ostatni powstał w latach pięćdziesiątych XX wieku, namalował go ksiądz Czesław Łapiński po powrocie z Syberii. Kolejnym ciekawym obrazem jest pochodzący z 1789 roku wizerunek św. Anny. W kościele znajdują się także obrazy wykonane przez księdza Antoniego Wężyka, który był proboszczem parafii w latach 1938-50. Ich tytuły to „Błogosławieństwo Kurpiów” oraz „Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny”. Warto uważnie przyglądać się obrazom, ornamentom i rzeźbom w kościele, by znaleźć nawiązania do kurpiowskiej kultury i sztuki. Na jednym z obrazów widzimy otarcie Jezusowi twarzy przez św. Weronikę, oraz dźwigającego krzyż św. Szymona Cyrenejczyka przedstawionego jako Kurpia. Drugi obraz przedstawia „Nawiedzenie św. Elżbiety przez Maryję”.

Po zwiedzeniu wnętrza kościoła polecamy udać się na spacer wokół jego terenu. Stacje pobliskiej Drogi Różańcowej to przykład sztuki kurpiowskiej, wyszły spod dłuta Józefa Bacławskiego. Niedaleko także znajduje się figura Kurpia kosyniera na pamiątkę Powstania Styczniowego oraz stary krzyż z 1863, postawiony także na pamiątkę tego zrywu.