Kosciół
W LIPNICY MUROWANEJ
Drewniany gotycki kościół pw. Św. Leonarda w Lipnicy Murowanej to jeden z najcenniejszych zabytków architektury sakralnej w Polsce. Jego początki sięgają XII wieku. Według tradycji został zbudowany w 1141 r. lub 1203 r. na miejscu pogańskiej świątyni, z której pochodzi podobno tzw. słup Światowida, wspierający od tyłu główny ołtarz obecnej świątyni. Dowodem wieloletniej historii kościoła jest jego patron – Św. Leonard, który był szczególnie czczony na tych terenach w XII i XIII wieku.
Kościół zbudowany jest w konstrukcji zrębowej. Jego cechą charakterystyczną jest brak wieży. W niewielkim wnętrzu znajduje się nawa główna i trójboczne prezbiterium. Świątynia jest orientowana co oznacza, że prezbiterium i ołtarz główny skierowane są ku wschodowi, skąd według wierzeń chrześcijan ma nadejść Chrystus podczas ponownego przyjścia. W XVII wieku budowla została otoczona sobotami (niskimi podcieniami wspartymi na słupach, które miały dawać schronienie przed deszczem i wiatrem wiernym przybywającym na nabożeństwa z odległych wiosek).
Wnętrze kościoła zdobi dekoracja malarska z różnych okresów – od końca XV do pocz. XVIII w. Najstarsze fragmenty malowideł z XV w. zachowały się na stropie nawy. W ołtarzu głównym podziwiać możemy kopię XVI-wiecznego tryptyku Św. Leonarda. Warte uwagi są również dwa tryptyki znajdujące się w ołtarzach bocznych – św. Mikołaja po prawej stronie oraz Adoracji Dzieciątka Jezus po lewej. Wszystkie trzy zostały skradzione z kościoła w 1992 r. Udało się je odzyskać, ale jednocześnie podjęto decyzję o przeniesieniu ich do Muzeum Diecezjalnego w Tarnowie. Obecnie w kościele lipnickim oglądać możemy kopie gotyckich tryptyków. Uwagę zwiedzających przyciąga również barokowa ambona z 1711 r. z postaciami Ewangelistów.
O wyjątkowości lipnickiego kościoła decyduje to, że przetrwał on do dzisiejszych czasów w stanie niemal niezmienionym. W 2003 r. został wpisany na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Źródła:
www.drewniana.malopolska.pl/?page=obiekty&id=102&word=Lipnica%20murowana
zabytek.pl/pl/obiekty/lipnica-dolna-kosciol-cmentarny-pw-sw-leonarda